home Home > Artikelen > Met een Augmented Reality-bril in de operatiekamer
Artikeloverzicht

Met een Augmented Reality-bril in de operatiekamer

Bij de Sint Maartenskliniek plaatsen we jaarlijks ongeveer 10 procent van alle schouderprotheses in Nederland. Al deze ervaring en kennis benutten we ook om te innoveren. De nieuwste technieken worden ingezet en verder verfijnd. Zo stond orthopedisch chirurg Marco van der Pluijm afgelopen december voor het eerst in de operatiekamer met een Augmented Reality-bril op. ‘Een beetje vreemd, maar het werkt geweldig.’

Met jaarlijks 350 schouderprothese-operaties en 100 revisies is de Sint Maartenkliniek koploper in Nederland. Lange tijd vormde een röntgenfoto de basis voor het implanteren van een schouderprothese. Tegenwoordig wordt standaard een CT-scan of een MRI-scan gemaakt. Daarmee krijgen chirurgen voorafgaand aan de operatie een gedetailleerd 3D-beeld te zien. Daarop is precies te zien waar zich bijvoorbeeld de grootste slijtage bevindt en hoe de stand van het gewricht is.

Perfect passende prothese

Om nog meer te profiteren van de beschikbare 3D-informatie bracht de leverancier van schouderprotheses in samenwerking met haar Belgische softwarepartner in 2017 het Trumatch Personalized Shoulder System-programma op de markt. Hiermee kan de orthopedisch chirurg in een digitale omgeving een prothese ín de CT- of MRI-scan plaatsen, om te kijken welke prothese er perfect in past. Om die vervolgens voor de patiënt te kiezen en te gebruiken in de operatie.

Operatie-advies

Daarnaast kan de innovatieve software een zeer nauwkeurige (computer)planning maken van hoe een operatie het beste uit te voeren is. Het softwareprogramma geeft als het ware een advies en begeleiding voor de operatie. Voor ervaren chirurgen kent de anatomie van het lichaam geen geheimen. Het geoefende timmermansoog in combinatie met de computerplanning zorgt voor een extra nauwkeurige plaatsing van de prothese.

Augmented Reality

En zelfs dan blijven verdere verbeteringen altijd mogelijk. Bijvoorbeeld wanneer je die planning er tijdens de operatie naast kunt houden, via een Augmented Reality (AR) -bril. De Nederlandse protheseleverancier ging er wederom samen met haar Belgische partner voor zitten en ontwikkelde software waarmee dat mogelijk was. Momenteel wordt deze AR-bril, of Hololens, in de Sint Maartenskliniek en twee andere ziekenhuizen getest.

 

"Het is in het begin best een beetje vreemd om met zo’n bril op te opereren, maar het werkt geweldig."

Meekijken in 3D-omgeving

En zo stond Van der Pluijm afgelopen december met een AR-bril op zijn hoofd in de operatiekamer. Hij had al een paar keer “droog” geoefend, nu lag er een echte patiënt. Voor een vrij standaard implantatie van een schouderprothese: “Het is in het begin best een beetje vreemd om met zo’n bril op te opereren, maar het werkt geweldig. De AR-bril geeft een projectie van de 3D-computerplanning in doorzichtig glas. Hierdoor kan je tegelijkertijd focussen op de projectie en op de echte wereld in de operatiekamer. Met je handen kun je het 3D-model bewegen, zodat je onder andere kunt draaien en inzoomen op de plek waar je moet zijn. Voor de assistenten in de operatiekamer is het even wennen als ik zo bezig ben. Ik beweeg mijn handen alle kanten op in de lucht, zij zien niet het digitale beeld dat ik zie. Daarom is de AR-bril ook verbonden met een groot scherm. Zo kan iedereen in de OK live meekijken in de 3D-omgeving”.

Winst voor de patiënt

Door operaties met hulp van het Trumatch Personalized Shoulder System-programma en Augmented Reality uit te voeren, zijn schouderimplantaten en -protheses perfect naar iemands lichaam te selecteren en daar ook perfect in te plaatsen. “Dat levert absoluut winst op voor de patiënt”, stelt Van der Pluijm. “Wanneer een prothese naadloos past, hebben patiënten daar in het dagelijkse leven al extra profijt van. Het zal bovendien de levensduur van de prothese verlengen, wat ook van groot belang is. Je kunt immers maar een zeer beperkt aantal keren een nieuwe schouderprothese implanteren.”

Verder finetunen

De komende periode worden dit soort operaties met de AR-bril in de Sint Maartenskliniek vaker uitgevoerd. Met een toenemende moeilijkheidsgraad, omdat er nog meer voordeel valt te behalen in de meer gecompliceerde operaties. Daarvoor worden de brillen nog verder gefinetuned.