Wereldprimeur: benen besturen vanuit hersenen

Gepubliceerd op: 24-05-2023

Baanbrekend onderzoek op het gebied van Brain-Spine Interface Technology zorgt voor een wereldprimeur: Gert-Jan Oskam (40 jaar) is als dwarslaesie-patiënt in staat om zijn benen aan te sturen vanuit zijn hersenen. Dat gebeurt met behulp van implantaten op zijn hersenen en in zijn ruggenmerg. De innovatieve technologie werd ontwikkeld door de gerenommeerde Zwitserse neurowetenschapper professor Grégoire Courtine in samenwerking met medisch technologiebedrijf ONWARD. De dwarslaesie-afdeling van de Sint Maartenskliniek droeg na het behandeltraject bij aan het onderzoek en monitorde het gebruik van de implantaten.

Gert-Jan Oskam kreeg in 2011 een dwarslaesie. Zijn behandelaar vertelde hem destijds: “Je zult straks waarschijnlijk alleen je arm kunnen bewegen, dan kun je tenminste nog je neus krabben als je jeuk hebt.” Ondanks zijn motivatie en het trouw volgen van zijn therapie was er een grens in wat hij kon bereiken. “Ik had het gevoel dat er meer mogelijk moest zijn”, vertelt Oskam.

Opnieuw leren lopen dankzij technologie

Tijdens zijn revalidatietraject bij de Sint Maartenskliniek kreeg Oskam in 2016 eerder de mogelijkheid om deel te nemen aan het succesvolle STIMO-onderzoek, waarbij professor Courtine
erin slaagde om met een implantaat (sonde) in het ruggenmerg de gedeeltelijk verlamde benen aan te sturen via zenuwprikkels. Hierdoor was Oskam in staat om weer te lopen met behulp van elleboogkrukken.

Stap dichterbij natuurlijke aansturing

Vorig jaar kreeg Oskam de mogelijkheid om deel te nemen aan het vervolgonderzoek, dat met behulp van Brain-Spine Interface Technology een stap verder ging door het plaatsen van implantaten op de hersenen. De twee implantaten op de hersenen registreren als Oskam wil gaan lopen. Vervolgens gaat het signaal via een computer naar het implantaat in zijn ruggenmerg, die zijn beenspieren activeert. Hierdoor komt het lopen een stap dichterbij natuurlijke aansturing. Het is de eerste keer dat deze gecombineerde technologie op een mens werd toegepast.

De Sint Maartenskliniek hielp Oskam verder met zijn revalidatie nadat het behandeltraject in Zwitserland was afgerond. Ook monitorden zij daarbij actief de bruikbaarheid van het systeem in de thuissituatie. Oskam is tevreden met de resultaten. “Het systeem biedt veel mogelijkheden en helpt me om zelfstandiger te kunnen lopen." Ilse van Nes, revalidatiearts bij de Sint Maartenskliniek geeft aan: “Dit is een belangrijke eerste stap in toepassing van deze technologie in patiëntenzorg.”

Hoop voor de toekomst

De Sint Maartenskliniek is trots op Oskam's prestaties en dankbaar dat ze hebben kunnen bijdragen aan het onderzoek van professor Grégoire Courtine en ONWARD. “Het zal helaas nog even duren voordat deze technologie echt breed toegepast kan worden,” zegt Van Nes. “Wel ben ik heel hoopvol dat deze technologie in de toekomst voor een bredere patiëntengroep kan worden
toegepast.”

Bekijk hieronder de video