Antwoorden op uw vragen

Is er een middel tegen artrose?

De huidige behandelopties zijn pijnstillers en een ingrijpende operatie waarbij het gewricht vervangen wordt. In de toekomst gaat daar wellicht verandering in komen. Onderzoek van het Radboudumc en de Sint Maartenskliniek geeft namelijk sterke aanwijzingen dat een gebruikelijk middel tegen jicht ook effectief is tegen artrose. Patiënten met artrose kunnen nog niet behandeld worden met dit medicijn, hiervoor is eerst vervolgonderzoek nodig. Lees hier meer daarover. Terug naar boven↑.

Hoe ontstaan mijn knieklachten eigenlijk? 

Het kniegewricht bestaat uit twee botdelen die precies op elkaar passen: het bovenbeen (dijbeen) en het onderbeen (scheenbeen). De uiteinden daarvan zijn bedekt met een laag kraakbeen, zodat ze soepel en pijnloos over elkaar kunnen bewegen. Hieromheen zit het kniekapsel (een stevig omhulsel), de binnen- en buitenband en spieren.

Naarmate we ouder worden kan het kraakbeen langzaam gaan slijten (dunner worden) en soms zelfs helemaal wegslijten. Dan worden de botuiteinden ruw en gaan langs elkaar schuren. Daardoor kan de knie minder goed bewegen, dikker en pijnlijk worden. Dit noemen we artrose. Hoe meer het kraakbeen slijt, hoe erger de klachten meestal worden: meer pijn, zwelling en slechter bewegen. Soms krijgt men het gevoel dat de knie meer speling krijgt: de knie voelt instabiel aan. 

Knieslijtage kan ook ontstaan door een afwijkende stand van de benen, forse O-benen of X-benen, of doordat er door een sportblessure of ongeval beschadiging is ontstaan in de knie. Ook door bepaalde ziektes, zoals bijvoorbeeld reuma, kan er knieslijtage ontstaan. Terug naar boven↑.

Wat is knieartrose? 

Knieartrose betekent dat u last heeft van een ‘versleten knie’. Dit ontstaat door slijtage van het kraakbeen. Het kniegewricht bestaat uit twee botdelen die precies op elkaar passen: het bovenbeen (dijbeen) en het onderbeen (scheenbeen). De uiteinden daarvan zijn bedekt met een laag kraakbeen, zodat ze soepel en pijnloos over elkaar kunnen bewegen. Hieromheen zit het kniekapsel (een stevig omhulsel), de binnen- en buitenband en spieren. Wanneer dit kraakbeen begint te slijten geeft dit pijn, omdat het mooie gladde oppervlakte wegvalt.

Dit kan verschillende oorzaken hebben. Soms door schade uit het verleden, denk bijvoorbeeld aan een harde val. Er kan ook iets niet kloppen in de aanleg van de knie (vormverandering). Dit kan aangeboren of erfelijk zijn, maar kan ook ontstaan in de loop der jaren. Overgewicht laat het kraakbeen sneller slijten. Daarnaast kunnen gewrichtsontstekingen, zoals reumatische aandoeningen, slijtage stimuleren. 

Kenmerkende symptomen voor knieartrose zijn pijn, stijfheid, startklachten, doorzakken, nachtelijke pijn en beperkingen in het dagelijks leven en sport. Terug naar boven↑.

Wat kan ik zelf doen als ik vermoed dat ik artrose in de knie heb?  

Vaak is er sprake van artrose, maar is deze nog niet ernstig genoeg voor een knieprothese. Een eerste advies is altijd aanpassing van de levensstijl, stop met sporten als hardlopen en contactsporten. Probeer piekbelasting te vermijden. In beweging blijven is wel heel belangrijk. Zo kunt u bijvoorbeeld fietsen. Dit vergroot de spierkracht en verminder de irritatie in uw knie. En fietsen verbetert ook nog eens de conditie. Een fysiotherapeut kan u helpen met op de juiste manier van bewegen.

Pijnstillers kunnen de klachten ook verminderen. Heeft u veel pijn? Overleg dan met uw huisarts over het innemen van pijnstillers. Vaak helpt het al om te beginnen met paracetamol. Is er sprake van mogelijke irritaties in de knie (ontstekingen) dan kan een ontstekingsremmer (NSAID) door een arts voorgeschreven worden. 

Dus blijven bewegen in combinatie met pijnmedicatie is een zinvolle behandeling, zonder operatie. Terug naar boven↑.

Wanneer ben ik toe aan een knieprothese? 

In principe bent u toe aan een nieuwe knie als leefstijlveranderingen, medicijnen en behandelingen geen verdere vooruitzichten bieden en de kwaliteit van uw leven door de slijtage ingrijpend verandert. Samen met uw orthopeed kunt u beslissen of het vervangen van uw knie voor u de beste oplossing is. Terug naar boven↑.

Waarom wordt er gekozen voor een knieprothese? 

De uiteindelijke doelstelling van een knieprothese is vermindering van de pijn. Daarnaast is het doel om uw dagelijkse activiteiten weer te kunnen hervatten. We kiezen pas voor een nieuwe knie als alle andere behandelingen niet genoeg effect meer voor u hebben en de slijtage vergevorderd is.

Een knieprothese plaatsen we niet zomaar. Dit is een ingrijpende operatie met soms een langdurig herstel. Wij proberen u altijd eerst zonder operatie te helpen. Wanneer we op de röntgenfoto zien dat u erge slijtage hebt (dat wil zeggen bot op bot). En als de pijn zo erg is dat u uw dagelijks dingen niet meer kunt doen. Dan kunnen we u misschien een nieuwe knie geven. Dit proces is altijd maatwerk. Uiteindelijk beslist u samen met de orthopeed of een operatie nuttig en nodig is. Terug naar boven↑.

Bestaan er nog andere mogelijkheden dan een kunstknie? 

Als uw knie echt helemaal versleten is, dan zijn er geen behandelingen mogelijk. Natuurlijk kunt u wel de operatie uitstellen, als u dit nog niet ziet zitten.

Is de slijtage in uw knie nog niet zo erg? Dan kan de pijn in veel gevallen worden verminderd met paracetamol of ontstekingsremmers. Soms helpt het om de stand van de knie bij O- of X-benen operatief te corrigeren. Daardoor wordt het gewicht beter over de knie verdeeld. Bescherming in de vorm van een brace voorkomt ongewenste bewegingen. Dit zorgt er ook voor dat de knie wordt beschermd. 

Wij bieden de volgende operatie mogelijkheden aan:

• het plaatsen van een nieuwe knie (hele of halve)
• het corrigeren van X- of O-benen

We bekijken samen met u wat de beste keuze is. 

Bij een kleine, lokale beschadiging in het kraakbeen, bijvoorbeeld na een ongeluk, kan het kraakbeen soms worden gerepareerd met gekweekte kraakbeencellen. Bij slijtage in de hele knie is dat (nog) geen optie. Terug naar boven↑.

Vervangen jullie ook weleens een deel van de knie? 

Ja, dat kan in sommige gevallen. Bij één op de tien mensen met knieslijtage is alleen de binnenkant van de knie versleten door een O-been stand. Of  door een X-been stand alleen de buitenkant, al komt dit komt minder vaak voor. In deze gevallen is het vaak mogelijk om alleen de versleten kant van de knie te vervangen door een ‘halve knieprothese’.

Ook kunnen we alleen het deel van de knie waar de knieschijf overheen beweegt vervangen, wanneer daar de slijtage zit. Terug naar boven↑.

Kan ik te jong zijn voor een prothese? Bestaat er een leeftijdsgrens voor een knieprothese?  

Er is op zich geen echte minimumleeftijd voor een prothese. Als u aan de criteria voldoet dan maakt leeftijd minder uit. Bij jonge patiënten (jonger dan 60 jaar) stellen we het moment van het vervangen van de knie liefst wel het liefst zo lang mogelijk uit.

Jonge mensen zijn over het algemeen veel actiever. Ook leven ze nog langer met de nieuwe knie en gebruiken ze hem intensiever. Hierdoor leidt de operatie vaker tot tegenvallende resultaten. Als u een goede conditie heeft, is er ook geen bovengrens voor een knieprothese bij artrose. Terug naar boven↑.

Hoe lang duurt de revalidatie na het plaatsen van een totale knieprothese? 

De revalidatie na een totale knieprothese duurt gemiddeld zes maanden. Daarbij loopt u in de eerste zes weken na de operatie met krukken. Na zes weken kunt u kleine afstanden in en om het huis lopen zonder krukken. Autorijden en buiten fietsen is dan vaak nog niet mogelijk. 

Ook kunt u vaak 6 tot 12 weken niet werken. Na 3 maanden bent u in de meeste gevallen weer in staat dagelijkse dingen te doen. Ongeveer 1 op de 4 mensen met een fysiek zwaar beroep kan na 6 maanden zijn of haar werk nog niet doen. U overlegt met uw orthopeed en/of bedrijfsarts wanneer u weer start met werken.

De eerste zes maanden na een operatie kan de knie reageren op de nieuwe knie. Dat wil zeggen dat de knie stijf, dik en warm kan aanvoelen. In die periode kan het fijn zijn om de knie soms te koelen met ‘cold packs’. Leg een ‘cold pack’ nooit op de blote huid!

Het totale revalidatieproces kan wel een jaar in beslag nemen. Daarna houdt 5 tot 10% van alle patiënten meer of minder restklachten. Gelukkig is het overgrote deel van de patiënten zeer tevreden na een knieprothese. Uit onderzoek blijkt dat veel patiënten na 6 maanden veel minder pijn hebben dan voor de operatie. Ook is hun dagelijks leven sterk verbeterd. 8 van de 10 patiënten geeft aan dat ze na 6 maanden aan grotendeels of volledig hersteld zijn. Terug naar boven↑.

Wat zijn de leefregels na een nieuwe knie? Zoals sporten? 

Het is belangrijk om de oefeningen van de fysiotherapeut regelmatig te blijven doen. Zo worden uw spieren steeds sterker. Neem echt de tijd voor de revalidatie. Start na de operatie thuis met een hometrainer en later buiten op de fiets. Het kan een aantal maanden tot een half jaar duren voordat u echt weer alles kunt. Bij sommige patiënten kan het herstel wel een jaar duren. 

Omdat ook een knieprothese slijt en het bot rond de prothese relatief kwetsbaar is, is het verstandig om hier niet intensief mee te gaan sporten. Sporten met piekbelasting (bijv. hardlopen) of met een hoog valrisico (bijv. skiën) raden we af. Sport u graag? Overleg altijd met uw behandelende specialist of u dat weer kunt oppakken met een nieuwe knie. Terug naar boven↑.

Hoe lang gaat de knieprothese mee? 

De levensduur van een prothese is meestal meer dan 15 jaar, als mensen er verstandig mee omgaan. De huidige generatie prothesen gaat misschien nog langer mee. Gemiddeld heeft 90 tot 95% van de patiënten na 10 jaar en ongeveer 85-90% na 15 jaar nog een goed werkende knieprothese. Lichaamsgewicht en mate van lichamelijke beweging hebben een groot effect op de levensduur van de prothese. 

Daarnaast speelt leeftijd ook een rol. Als ouder u bent is de kans ook groot dat de nieuwe knie langer meegaat. Jongere patiënten moeten extra zuinig zijn op hun prothese. Zij hebben een actiever leven, waardoor de prothese sneller slijt. 

Piekbelastingen zoals hardlopen, springen en contactsporten raden we sterk af. Ook zwaar lichamelijk werk zoals in de bouw raden we af. Ook andere oorzaken, waarop u geen invloed heeft, kunnen ervoor zorgen dat de prothese eerder slijt. Denk daarbij aan instabiliteit, de plaatsing in het lichaam of een infectie van de prothese. Terug naar boven↑.

Wat zijn de risico's van de operatie? 

Elke operatie, groot of klein, heeft risico’s. Wij bespreken dit uitgebreid met u, voor wij u gaan opereren.

We nemen uiteraard alle mogelijke maatregelen om dit risico tot een minimum te beperken. Uiteraard is het belangrijk dat u weet wat de gevolgen en de risico’s zijn, voordat u besluit om deze operatie te ondergaan. Onze artsen bespreken deze tijdens de consulten uitgebreid met u. Over algemene risico's van anesthesie leest u hier meer. Als u bang of zenuwachtig bent voor de operatieve ingreep, lees dan deze tips om zo ontspannen mogelijk hiermee om te gaan. Terug naar boven↑.

Kan de knieprothese vervangen worden? 

Functioneert uw knieprothese niet goed of heeft u pijn door een duidelijke oorzaak (bijvoorbeeld, loslating, instabiliteit, een niet goede plaatsing van de componenten of een infectie van de knieprothese)? Dan kan de knieprothese door een hersteloperatie worden vervangen.

Dit heet een revisie operatie. Hierbij wordt de oude prothese verwijderd en een nieuwe prothese geplaatst. Deze operatie is wel complex. Door de eerste operatie is er minder bot over waar de nieuwe prothese op kan aansluiten. De orthopeden van de Sint Maartenskliniek zijn ook gespecialiseerd in deze revisie operaties.

In theorie kan een knieprothese meerdere keren worden vervangen. De eerste verschijnselen van loslating of slijtage ervaart u meestal zelf als een veranderend gevoel, pijn of stijfheid. Op een gewone röntgenfoto is vaak dan niets te zien. Bij een revisie operatie is de kans op complicaties groter. Patiënten kunnen last krijgen van wondgenezingstoornissen, infecties en zenuwuitval. Daarom is daarvoor een andere, langere nabehandeling nodig. De Sint Maartenskliniek is binnen Nederland hét expertisecentrum voor revisies. Wij herstellen ook voor andere ziekenhuizen problemen met de eerste protheses. Vaak worden deze patiënten door andere ziekenhuizen en klinieken naar ons doorverwezen. Daardoor doen we verreweg de meeste revisie operaties in Nederland. Terug naar boven↑.

Kan na een osteotomie (standverandering) nog een prothese worden geplaatst?

Ja. Een operatie om de stand te veranderen bij X- of O-benen (osteotomie) zorgt voor een betere stand van het been. Dit heeft geen negatieve gevolgen voor de prothese. Een osteotomie kan het plaatsen van een nieuwe (hele of halve) knie soms jaren uitstellen. Terug naar boven↑.

Is na een halve knieprothese nog een totale prothese mogelijk?

Ja, in de meeste gevallen kan een reguliere totale knieprothese worden gebruikt. Wanneer de halve knieprothese verwijderd wordt en het onderliggend bot beschadigt, dan moeten er soms extra onderdelen aan de nieuwe knie worden toegevoegd. Daarmee zorgen we voor een goede fundering voor de nieuwe knie. Deze onderdelen kunnen bestaan uit metalen blokjes om het bot op te vullen. Ook kunnen we een steel plaatsen om de knie te ondersteunen. Dat is te vergelijken met een heipaal bij de bouw van een huis. Terug naar boven↑.

Hoeveel pijn krijg ik na de knieprothese operatie? 

Het vervelende aan pijn is dat het niet te voorspellen is. De één heeft heel veel pijn, de ander weinig. Voor de operatie kunnen we niet zeggen of u veel of weinig pijn zult krijgen. We doen als team ons uiterste best om de pijn te beperken. Er kunnen verschillende soorten pijn na de operatie optreden: wondpijn, botpijn, spierpijn en zenuwpijn. U krijgt pijnmedicatie van ons voor de eerste 14 dagen na de operatie. Meestal is de pijn met pijnstillers goed te verdragen. Ongeveer 90 tot 95% van de patiënten zijn uiteindelijk tevreden na de revalidatie. Als u bang of zenuwachtig bent voor de operatieve ingreep, lees dan deze tips om zo ontspannen mogelijk hiermee om te gaan. Terug naar boven↑.

Hoelang duurt een knieoperatie? 

De operatie bij een nieuwe knie duurt ongeveer 1 uur. Daarna gaat u naar de Recovery om bij te komen. Als u zeer weer goed voelt, mag u terug naar de verpleegafdeling. Terug naar boven↑.

Knieoperatie: hoe lang blijf ik in het ziekenhuis? 

Na een knieoperatie blijft u meestal een of twee nachten slapen. We doen er alles aan om u zo snel mogelijk te laten herstellen. Door jaren onderzoek hebben wij de operatie en alle zorg eromheen zoals het oefenprogramma, zo goed afgesteld, dat u zo fit mogelijk blijft. Terug naar boven↑.

Kan iedereen geopereerd worden in de Sint Maartenskliniek?  

Ja, iedereen kan geopereerd worden op één van de locaties van de Sint Maartenskliniek op een paar zeldzame aandoeningen na. Dat is ook een groot verschil met zelfstandige behandelcentra (ZBC of focusklinieken). Zij kunnen niet alle patiënten helpen en kunnen selecteren op gewicht, leeftijd en algemene gezondheid.

Wij opereren u in Boxmeer of Nijmegen. Daarbij kijken we naar uw wensen en waar wij u het beste veilig én het snelste kunnen opereren. Uw arts bespreekt dit met u als u samen kiest voor een operatie. Terug naar boven↑.