Nieuw implantaat herstelt bloeddrukbalans na dwarslaesie
De Sint Maartenskliniek en het Radboudumc hebben samen een belangrijke bijdrage geleverd aan een internationaal onderzoek naar een nieuwe neurotechnologische oplossing. Deze oplossing richt zich op een veelvoorkomend en ingrijpend gevolg van een dwarslaesie: chronisch lage bloeddruk. Vandaag verschenen de resultaten van deze studie in Nature Medicine.
Meer dan veertig procent van de mensen met een dwarslaesie heeft te maken met een te lage bloeddruk. Zij kunnen daardoor last hebben van vermoeidheid, duizeligheid bij het overeind komen, misselijkheid, flauwvallen en een gebrek aan focus en concentratie. Door de dwarslaesie kan het lichaam de bloeddruk en hartslag niet goed meer aanpassen aan dagelijkse activiteiten.
Om dit vaak onzichtbare probleem op te lossen, ontwikkelden onderzoekers uit Zwitserland en Canada een behandeling om de bloeddrukregulatie bij dwarslaesiepatiënten te herstellen. Deze behandeling werd omgezet in een implanteerbare ruggenmergstimulatie. Dit systeem met onder andere een speciaal ontworpen pulsgenerator – een soort pacemaker – geeft elektrische prikkels af. Die prikkels zijn nauwkeurig afgestemd op de behoeften van de patiënt en zorgen voor een stabiele bloeddruk.
Deze nieuwe technologie, ontwikkeld in samenwerking met ONWARD Medical, is getest bij patiënten in Zwitserland, Canada én Nederland. Elk team voerde zelfstandig de implantatie en nazorg uit. In Nederland vond het onderzoek plaats in Nijmegen: de operatie (implantatie) in het Radboudumc en de metingen en revalidatie vervolgens in de Sint Maartenskliniek.
Goede ervaringen in Nijmegen
Revalidatiearts Ilse van Nes van de Sint Maartenskliniek, tevens hoofdonderzoeker van de Nijmeegse studie: “Een verstoorde bloeddrukregulatie na een dwarslaesie is een onderbelicht probleem. Terwijl het wel grote impact heeft op de patiënten. Veel dwarslaesiebehandelingen richten zich op herstel van beweging. Maar eigenlijk wil je eerst basisdingen als de bloeddruk op orde hebben. Voorheen hadden we daar geen goede behandelopties voor. Deze studie biedt gelukkig veel perspectief. We merkten dat de bloeddruk na activatie van het systeem binnen enkele minuten teruggebracht was naar een normaal niveau. Patiënten ervaren door de neurostimulatie minder zogeheten ‘brain fog’ en meer energie, ze kunnen luider spreken en hebben minder last van een dip na het eten. Ook verbetert het hun gevoel van zelfstandigheid.”
Dwarslaesiepatiënt Sjors, deelnemer aan de studie, merkte de voordelen snel: “Wat me meteen opviel, is dat ik beter kon ademhalen. Mijn hartslag daalde en mijn lichaam hoefde minder hard te werken. De stimulatie helpt me bovendien om rechterop te zitten, waardoor ik minder last heb van mijn nek en rug.” Dankzij de neurostimulatie voelt hij zich energieker en kan hij meer doen. En dan ook nog langer. Sjors: “Ik hoef daardoor minder dingen te laten. Dat is voor mij de grootste winst.”
Neurochirurg Erkan Kurt van het Radboudumc implanteert het neurostimulatiesysteem bij patiënten. Hij licht toe: “De resultaten zijn zeer veelbelovend. Bij de meeste patiënten stabiliseert de bloeddruk kort na de implantatie, wat hun algehele gezondheid en zelfstandigheid ten goede komt. Voor mij als neurochirurg is het bijzonder om te ervaren dat we met deze technologie daadwerkelijk het dagelijks leven kunnen verbeteren van mensen die leven met de gevolgen van een lage bloeddruk na een dwarslaesie."
Op weg naar een brede toepassing
"De internationale toepassing toont aan dat de behandeling veilig en effectief is, onafhankelijk van lokale praktijkverschillen. Dat is een belangrijke stap richting brede beschikbaarheid," zegt de Zwitserse neurochirurg prof. Jocelyne Bloch (CHUV/UNIL), die samen met prof. Grégoire Courtine (EPFL) en dr. Aaron Phillips (UCalgary) leiding gaf aan het baanbrekende onderzoek. Voor eind 2025 start ONWARD Medical een vervolgonderzoek om voldoende bewijs te verzamelen voor goedkeuring en vergoeding. Daarmee is de kans groot dat deze therapie beschikbaar wordt voor iedereen die het nodig heeft.
Dat zou voor Sjors en veel andere dwarslaesiepatiënten goed nieuws zijn. Sjors wil namelijk dolgraag doorgaan met de neurostimulatie. “De ‘pacemaker’ gaat zo’n vijf à zes jaar mee. Daarna moet hij vervangen worden. Nu wordt dat dus nog niet vergoed door de verzekering. Hopelijk verandert dat in de toekomst, want de neurostimulatie heeft mij veel goeds gebracht.”
