COVAC-onderzoek naar de werking coronavaccinaties bij mensen met reuma en rituximab
Het vaccineren tegen corona is in volle gang. Bij de meeste reumamedicijnen werkt de vaccinatie net zo goed als bij mensen zonder reuma. Maar bij het medicijn rituximab werkt de vaccinatie soms minder goed. In de Sint Maartenskliniek hebben we daarom bij een grote groep mensen die rituximab gebruiken onderzoek gedaan naar de werking van de coronavaccinaties.
Begin dit jaar zijn we in Nederland begonnen met het vaccineren tegen corona om de ziekte onder controle te krijgen. Deze vaccins zijn uitgebreid getest en zijn veilig en werkzaam gebleken. Ook bij mensen met reuma zijn verschillende onderzoeken gedaan. Bij verreweg de meeste reumamedicijnen werken de vaccins net zo goed als bij gezonde mensen.
Het medicijn rituximab (Mabthera®, Rixathon®) lijkt hier een uitzondering op te zijn. Eerdere onderzoeken naar griepvaccinaties en vaccinaties tegen pneumokokken lieten zien dat mensen met rituximab minder vaak genoeg antistoffen maken dan mensen met andere reumamedicijnen. Ook na coronavaccinatie lijkt dit zo te zijn: een onderzoek uit Israël laat zien dat minder dan de helft van de mensen met rituximab genoeg antistoffen maakt, terwijl dit bijvoorbeeld voor de TNF-remmers adalimumab (Humira®, Idacio®) en etanercept (Benepali®, Enbrel®) bijna iedereen is.
Alle eerdere onderzoeken zijn alleen met hoge doseringen rituximab gedaan. In de Sint Maartenskliniek gebruiken we sinds kort lagere doseringen rituximab. Mensen starten met 1000 milligram in een infuus, maar als het goed gaat kan er afgebouwd worden naar 500 of zelfs 200 milligram. Dit blijkt ook op langere termijn werkzaam tegen de reuma, en geeft minder infecties. We dachten dat de vaccinatie ook beter zou werken bij deze lagere doseringen rituximab, en hebben daarom een onderzoek gedaan.
Aan ons onderzoek hebben 196 mensen met reuma meegedaan, die rituximab gebruiken of het afgelopen jaar gebruikt hebben. Hiervan gebruikten 31 mensen 200 milligram rituximab, en 67 mensen 500 milligram. Het onderzoek liet zien dat mensen die 200 milligram gebruiken vaker voldoende respons hadden op het vaccin dan mensen met 500 of 1000 milligram. Ook zagen we dat er vaker respons was, als het laatste rituximab infuus langer geleden was.
Wat we dus geleerd hebben van het onderzoek is dat een dosering van 200 milligram rituximab ook beter is voor de werking van vaccinaties, en dat langer wachten met vaccineren na een rituximab infuus beter is. We hopen binnenkort onze resultaten in een wetenschappelijk tijdschrift te kunnen publiceren. Als laatste willen we alle deelnemers aan het onderzoek hartelijk bedanken voor hun deelname.