Artikeloverzicht

Eye opener

Iemand met een hersenbeschadiging – door een ongeluk, beroerte of hersentumor – kampt vaak met loopproblemen. Wat zijn dan de behandelmogelijkheden? En is die behandeling voor iedereen hetzelfde?

Lopen doen we allemaal automatisch. Dat komt omdat die bewegingen vanuit onze hersenen worden aangestuurd. Bij iemand die een hersenbeschadiging heeft opgelopen, gaat dat proces minder goed. Dat noemen we een loopstoornis. Een voorbeeld van zo’n stoornis is krachtverlies. Ook een simpele beweging, zoals het buigen van de knie, kan ineens stukken lastiger zijn. Soms neemt de spanning in bepaalde spieren juist toe en maakt het been ongecontroleerde bewegingen. Maar het is ook mogelijk dat de stand van de enkel of voet verandert. Dan lukt het niet meer om plat op de grond te staan, met pijn als gevolg.

Persoonlijk doel belangrijk voor behandelplan

Er zijn verschillende behandelingen voor zo’n loopstoornis. Denk aan fysiotherapie, aangepaste schoenen of spalken. Injecties met botulinetoxine, bijvoorbeeld Botox, kunnen helpen om de spierspanning te verminderen. Een andere optie is een operatie, waarbij de voet of enkel in de juiste stand wordt gezet. Het is fijn dat al die mogelijkheden er zijn. Vooral omdat niet iederéén baat heeft bij dezelfde behandeling. Ieder mens is tenslotte uniek. Waar de ene patiënt tevreden is met een aangepaste schoen, is voor een ander een operatie beter. Het is daarbij belangrijk om naar het persoonlijke doel van een patiënt te kijken. Voor de één is langer kunnen lopen belangrijk, de ander is tevreden met het bestrijden van de pijn.

Soms is opereren het beste

Wel kiezen artsen de laatste jaren steeds vaker voor een operatie. Lange tijd werd dit gezien als een laatste redmiddel, voor als andere behandelingen niet waren gelukt. Tegenwoordig is het een serieuze behandeloptie die de arts al in een vroeg stadium bespreekt met de patiënt. Soms is opereren namelijk een betere oplossing dan jarenlang trainen.

"Wat is je doel? Op blote voeten staan of sneller lopen?"

Hoe kiezen?

Maar hoe kies je voor de juiste behandeling, met zoveel verschillende loopstoornissen en bijbehorende klachten? Daar wordt steeds meer onderzoek naar gedaan. Zo hebben behandelaars van de Sint Maartenskliniek en het Radboudumc de meest voorkomende loopproblemen na een hersenbeschadiging op een rij gezet. Ook is er een behandelprotocol met een heel stappenplan gemaakt. Vergelijk het een beetje met een kookboek, waarin je ook stap voor stap een recept moet volgen.

Zorg op maat

Het onderzoek gaat nu zelfs nog een stapje verder. Onderzoekers en behandelaars willen namelijk weten of je ook vóóraf kunt voorspellen of een bepaalde operatie bij een patiënt gaat werken. Maar ook wat de kans is op complicaties. Dit doen ze door patiënten die al zo’n operatie hebben gehad een jaar lang in de gaten te houden. Ook hier is het persoonlijke doel van een patiënt weer heel belangrijk. Wil iemand bijvoorbeeld graag sneller lopen, of juist op blote voeten kunnen staan, en is dat na een jaar gelukt? Dan kunnen de artsen die informatie gebruiken bij nieuwe patiënten met hetzelfde loopdoel. Zo kan iedereen zorg op maat krijgen en geholpen worden bij een loopstoornis – om welke klachten het ook gaat.


Het Loop Expertise Centrum

Vorig jaar openden de Sint Maartenskliniek en het Radboudumc het Loop Expertise Centrum (LEC). In dit centrum werken orthopeden en revalidatieartsen samen voor de behandeling van loopproblemen en balansstoornissen. ​Dit doen ze ook met andere behandelaars, zoals fysiotherapeuten, instrumentenmakers en ergotherapeuten. Soms doen ze er na een eerste bezoek een gangbeeldanalyse. Dit onderzoek brengt loopproblemen nog beter in kaart. Zo neemt een camera bewegingen op en wordt de spieractiviteit gemeten met speciale plakkertjes. Deze gangbeeldanalyse gebeurt bij ongeveer de helft van de patiënten.