Artikeloverzicht

Sems Olympiade: teamwork leidt tot topprestatie

Durf. Optimale voorbereiding. Motivatie. Discipline. Keihard trainen, aangemoedigd en gefaciliteerd door een geolied team zodat jij excelleert. Het zijn termen die je zowel op topsporters als op revalidanten kunt loslaten. Zeker als het om een ingreep als SEMLS gaat. Hoe belangrijk interdisciplinaire afstemming en samenwerking zijn in het traject van operatie tot en met revalidatie, blijkt uit het behandeltraject van Sem (16).

Sem Falize is vijf als hij in een coma belandt. De oorzaak is niet te achterhalen; wel is duidelijk dat het om niet-aangeboren hersenletsel (NAH) gaat. “Ik moest na de coma alles opnieuw aanleren”, vertelt de nu 16-jarige Sem. “Dat ging goed. Maar als ik te veel liep, voelde ik dat in mijn benen.”
Wat Sem beschrijft, ervaren veel kinderen met NAH: problemen met lopen of bewegen, moeite om de balans te houden. Een behandeling hiervoor is Single Event Multi Level Surgery, kortweg SEMLS.

Hierbij wordt in één operatie een of twee benen op meerdere plekken geopereerd om het weer mooi recht te maken. “Deze ingreep hebben we vooral met het oog op de toekomst laten doen”, vertelt Cora, Sems moeder. “De revalidatiearts van Sems mytylschool vertelde dat hij straks zijn eigen gewicht niet meer kan dragen. We hebben toen verschillende ziekenhuizen en specialisten bezocht. Uiteindelijk kwamen we bij de Maartenskliniek terecht. Na een uitgebreide loopanalyse en lichaamsonderzoek maakten we kennis met Dr. Arno.”

Olympisch begeleidingsteam

“Dr. Arno” is Arno ten Ham, orthopeed en hoofdbehandelaar van Sem. “Ik schatte Sem in als een harde werker die dit traject aan zou kunnen”, vertelt Arno. “Maar de beslissing of een operatie zinvol is, maken we samen. Je kunt zo’n traject vergelijken met de Olympische spelen. De route naar succes is zwaar. Je werkt hier als team naartoe. Dat vraagt veel van alle betrokkenen.”

Sem en familie waren supergemotiveerd om deze route te bewandelen. Dat ging volgens een gestroomlijnd plan, uitgestippeld door een multidisciplinair team en Sem zelf. Daarbij is goed nagedacht over alle relevante facetten. Revalidatiearts Christiaan Clemens is in dit ‘Olympische’ begeleidingsteam de chef de mission. “Ik bedenk binnen welke kaders de behandeling moet plaatsvinden en zet hiervoor de lijnen uit. De daadwerkelijke 1-op-1 training wordt gegeven door fysiotherapeuten Esther van Bommel en Annelein Huisman, die de hands-on coaches zijn.” Verder bestaat het team uit Arno ten Ham en Harjanneke van Gelder, orthopedisch chirurg, ergotherapeut Marion van Bergen en assistenten kinderrevalidatie Petra Nielen en Liana van Kuppeveld. Ook zijn de gipskamer en orthopedisch instrumentmaker Laura Janssen betrokken.

Dat doet wat met je, als je een tevreden en supergemotiveerde patiënt ziet oefenen!

Afstemming en vertrouwen

“Er gebeurt een heleboel achter de schermen”, vertelt Arno. “De afstemming is optimaal, net als de informatievoorziening. We werken namelijk met draaiboeken en protocollen die we in de loop van jaren hebben ontwikkeld. Verder bouwen we aan het vertrouwen van het team in de patiënt en vice versa. Ook beslissen en werken we samen in de postoperatieve fase, waarbij de nadruk elke keer op een ander aspect ligt.”

De familie Falize is zeer te spreken over de wijze waarop het Maartenskliniekteam te werk gaat. “Alles is afgestemd op elkaar”, vertelt moeder Cora. “Je hoeft niet tien keer hetzelfde verhaal te vertellen. Iedereen is op de hoogte; we weten wat we kunnen verwachten.”

Eindelijk revalideren

Door vele voorgesprekken wist het gezin dat de periode na de operatie zwaar zou zijn. Eerst waren er de zes weken waarin Sem zijn been niet mocht belasten – een periode waarin, naast familie en vrienden, ook PlayStation en de smartphone steun gaven. In januari startte zijn revalidatie. Sem: “Lopen gaat steeds beter. Door de week ben ik dagelijks hier om te trainen: op- en afstappen, fietsen, lopen met krukken, staan, loopbrugoefeningen, fitness… kortom: alles om beter te bewegen en aan kracht te winnen!”

Voorspoedig proces

Ook nu is er nauwe interdisciplinaire samenwerking. “Dat is essentieel om het revalidatieproces voorspoedig te laten verlopen”, vertelt ergotherapeut Marion. “We moeten zicht hebben op de dagelijkse activiteiten: wat moet en wil Sem zelf kunnen doen op een dag? In hoeverre zijn Sems ouders belastbaar? Of zijn daarvoor aanpassingen of extra hulpmiddelen nodig?” “Om te kunnen trainen heeft Sem bepaalde voorwaarden nodig”, vult fysiotherapeut en tevens casemanager Esther aan. “Denk aan spalken, de juiste schoenen, mogelijke hulpmiddelen tijdens zijn dagelijks functioneren. Ook deze zaken worden afgestemd met het team.” “Dat gebeurt ook via Sems patiëntendossier”, voegt Annelein toe die samen met Esther de dagelijkse therapie voor Sem verzorgt. “Zo weten we voortdurend van elkaar wat we doen.”

Enkele weken na dit interview start een nieuwe fase. Sem heeft dan zijn laatste dag bij de Maartenskliniek gehad en gaat in de eerste lijn verder met zijn fysiotherapie. “Hij krijgt dan begeleiding van een fysiotherapeut uit Oss”, voegt Jacky, Sems vader, toe. “Die komt eerst naar Nijmegen. Want ook straks moet alles goed georganiseerd en afgestemd zijn.” “Sem gaat als een speer”, vindt hoofdbehandelaar Arno. “We merken al duidelijk verschil met vóór de operatie. Dat doet toch wel wat met je als behandelaar, als je een tevreden en supergemotiveerde patiënt ziet oefenen! Natuurlijk: wij als team creëren de voorwaarden. Maar de patiënt zal het, met trouwe support, toch echt zelf moeten doen.”

"Wij als team creëren de voorwaarden. Maar de patiënt zal het, met trouwe support, toch echt zelf moeten doen."