Artikeloverzicht

Eye opener - Pijnbeleving: wat is de invloed van virtual reality?

Iedereen heeft weleens pijn. En iedereen ervaart die pijn anders. Waar zit dat verschil in? Zijn er manieren om pijnbeleving te beïnvloeden of verminderen?

Er zijn tig boeken over geschreven, toch blijft het knap lastig om het begrip ‘pijn’ te omschrijven. Tot nu toe komt de meest heldere uitleg van de Amerikaanse verpleegkundige Margot McCaffery. ‘Pijn is datgene wat een patiënt zegt dat het is, en het treedt op als de patiënt zegt dat het optreedt’, schreef zij eind jaren zestig. Kortom: het gaat om de beleving van degene die de pijn ervaart.

Ieder mens is uniek

Simpel en duidelijk, zou je denken. Toch maakt die uitleg het ook ingewikkeld om pijn te behandelen. Ieder mens is namelijk uniek. Als twee verschillende mensen precies dezelfde pijnklacht hebben, betekent dat niet automatisch dat ze dezelfde behandeling nodig hebben. Een jong persoon met knieklachten vindt het misschien belangrijker dat hij of zij weer kan bewegen. Dan is een knieoperatie noodzakelijk. Een tachtigjarige wil waarschijnlijk vooral van de pijn af. In dat geval zijn pijnbehandelingen soms beter. Een dokter zal dus goed naar de wensen van een patiënt moeten kijken.

Korte versus langdurige pijn

Pijn is er in allerlei vormen. Zoals kortdurende pijn, bijvoorbeeld na een val of operatie. Maar er is ook zoiets als chronische pijn. Dat is pijn die nooit over gaat. Juist dan is pijnbestrijding ontzettend belangrijk. Als het lukt om de pijn die iemand altijd voelt te verminderen, zijn veel mensen al geholpen. Ondanks dat de oorzaak niet wordt aangepakt.

Virtual Reality: goed en gezond

Je kunt pijn op verschillende manieren bestrijden. Met medicijnen, speciale zenuwpleisters of injecties. Of je kiest voor een nieuw middel, zoals Virtual Reality (VR). Daarbij stap je in een compleet andere wereld en lijkt het alsof je ergens anders bent. Alles is dan mogelijk: een ballonvaart maken, Rome bezoeken en zelfs zwemmen tussen de dolfijnen. Klinkt natuurlijk spannend, maar het zorgt ook voor afleiding. En zodra je hersenen worden afgeleid, neemt de pijnlast automatisch af. U hebt vast weleens meegemaakt dat u zó in een boek of televisieserie zat, dat u alles om u heen vergat. Bij VR werkt dat net zo en zelfs nog veel sterker. Door het opzetten van een speciale bril bent u echt afgesloten van de buitenwereld. Hierdoor is de afleiding vele malen groter. En het resultaat dus ook. Bovendien is het een gezonde methode. Bijwerkingen zijn er bijna niet – in tegenstelling tot medicijnen.

Leren leven met wat er is

Ook bij VR geldt: ieder mens is uniek. Je moet dus een ervaring kiezen die het dichtst bij jou past. Bent u bang voor water? Dan is zwemmen met dolfijnen misschien geen goed idee. De beelden en interactie die u kunnen afleiden, werken het beste. Natuurlijk kan VR de pijn niet helemaal wegnemen. Vaak is aanvullend gebruik van medicijnen nog steeds nodig. Maar hoe vervelend pijn ook is, er zijn dus wel degelijk manieren waardoor er beter mee te leven is.

Thuis, en dan?

Niet iedereen heeft zo’n speciale bril in de kast liggen, dus hoe gaat dat thuis? Ook daar zijn oplossingen voor. VR wordt namelijk steeds vaker als leermiddel ingezet. U kunt bijvoorbeeld leren hoe u ontspant bij pijn, zodat u die technieken ook zonder bril kunt toepassen. U hoeft dan alleen nog maar uw ogen te sluiten. Voor nu is dat nog even toekomstmuziek. Maar uiteindelijk zal VR, net zoals dat met smartphones het geval was, voor iedereen toegankelijk worden.