Wat zijn mogelijke oorzaken?
Flendrie: “Het risico op jicht is groter bij een verhoogde urinezuurconcentratie in het bloed. Het urinezuur lost niet meer volledig op in het bloed en slaat neer in de vorm van kristallen. Dit kan bijvoorbeeld voorkomen bij overgewicht, hartfalen, nierfunctiestoornissen en gebruik van plasmedicatie, bijvoorbeeld bij verhoogde bloeddruk. Ook erfelijkheid speelt een grote rol. Andere risicofactoren zijn overmatig alcoholgebruik en consumptie van orgaanvlees, rood vlees, schaaldieren en suikerhoudende frisdranken. Vooral toevoeging van fructose, ook wel fruitsuiker genoemd, kan leiden tot een stijging van de urinezuurconcentratie.”
Wat zijn de symptomen?
Flendrie: “Meestal ontstaat jicht plotseling in de nacht. Bij 75 procent is de eerste jichtaanval in de grote teen. Er is veel pijn en zwelling van het aangedane gewricht. Vaak is de huid rood en warm en er kan koorts ontstaan. De duur van een aanval varieert van minder dan een dag tot meer dan een week. Soms blijft zeurende pijn aanwezig als de hevige aanval over is.”
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Flendrie: “Bij verdenking van jicht is het nuttig de diagnose door microscopisch onderzoek te bevestigen. De arts zuigt met een naald vocht uit het ontstoken gewricht of een jichtknobbel en bekijkt dat met een speciale microscoop. Als de typische urinezuurkristallen gevonden worden, is er sprake van jicht. Een verhoogd urinezuur in het bloed is echter geen bewijs voor jicht.”
Hoe verloopt het ziekteproces?
Flendrie: “Jicht kan mild verlopen met incidenteel een aanval. De aandoening kan dan overgaan als de patiënt bijvoorbeeld het dieet aanpast, stopt met alcohol of – geleidelijk - de nodige kilo’s kwijtraakt. Jicht kan ook in de loop van maanden tot jaren langzaam erger worden. Aanvallen komen sneller achter elkaar en duren langer. Soms zijn mensen met jicht ook tussen aanvallen niet meer klachtenvrij. Onbehandeld kunnen de kristallen op den duur ook het gewricht aantasten. Deze schade is onherstelbaar. Jichtknobbels in de huid groeien vaak heel langzaam, maar kunnen op een bepaald ogenblik openbarsten, waarbij wit tandpasta-achtig materiaal tevoorschijn komt. Soms genezen deze wondjes moeizaam of ontstaat een infectie met een bacterie.”
Hoe kan jicht behandeld worden?
Flendrie: “Een jichtaanval kan behandeld worden met twee à drie maal daags een tablet colchicine. Dit medicijn vermindert de ontstekingsreactie in het gewricht. Als alternatief kunnen andere ontstekingsremmers worden voorgeschreven, bijvoorbeeld naproxen, of in sommige gevallen een prednisonkuur. De keuze hangt mede af van andere medicijnen en gezondheidsproblemen die iemand heeft. Ook het koelen van het gewricht kan soms helpen. Als er sprake is van uitgebreide jicht met jichtknobbels en hart- en/of nierfalen, dan is het instellen van medicatie soms moeilijk. Bij drie of meer aanvallen per jaar of bij het bestaan van jichtknobbels wordt naast de ontstekingsremmers ook gestart met medicatie die het urinezuur in het bloed verlaagt. Als dit lukt, nemen de jichtaanvallen af en wordt verdere schade aan gewrichten voorkomen.”
Wat is het verschil tussen reumatoïde artritis en jicht?
Flendrie: “Reumatoïde artritis (RA) heeft een andere oorzaak dan jicht. RA is een chronische ontsteking van meerdere gewrichten die niet veroorzaakt wordt door kristallen. Bij RA komen de gewrichtsontstekingen vaak symmetrisch voor, bijvoorbeeld zowel in de linkerhand als in de rechter. Jicht en RA worden ook met andere medicijnen behandeld.”
