Revalidatiegeneeskunde

Operatie standsafwijking enkel

Als u last heeft van spasticiteit en/of een standsverandering van uw enkel of voet, kan het staan en lopen moeilijker worden.

Eén van de mogelijke behandelingen is een operatie aan uw enkel/voet. Het doel hiervan is dat de stand van de enkel/voet verbetert, het staan en lopen verbetert en dat de pijn vermindert.

Over de behandeling in het LEC

Uw orthopedisch chirurg, revalidatiearts of een andere medisch specialist kan u verwijzen naar het Loop Expertise Centrum (LEC). In het LEC brengen wij uw huidige looppatroon in beeld. Dit doen wij met een 'gangbeeldanalyse'. Daarna bespreken de orthopeed en de revalidatiearts wat voor u mogelijk is en wat niet. Als blijkt dat opereren een goede optie voor u is, bespreken en beslissen ze dit samen met u.

Tijdlijn operatie standsafwijking voet en enkel

Start

De operatie

Week 4 of week 6

Afspraak op de gipskamer

Week 8 of week 12

Afspraak op gipskamer

Week 20 of week 24

Afspraak op poli voor eindcontrole

Onze behandeling

We vinden het belangrijk dat u een keuze maakt die bij u past. Voor de operatie krijgt u een advies over hulpmiddelen die nodig zijn voor de periode van herstel thuis. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een rolstoel met comfortabele beensteunen, krukken of een loophulpmiddel (eventueel via een thuiszorgwinkel), hoog-laag-bed, douchezak (om over het gips heen te doen, zodat dit niet nat wordt, verkrijgbaar in de gipskamer).

De operatie vindt op onze locatie in Nijmegen plaats. Uitgebreide informatie over de voorbereiding en de operatie vind je terug op deze pagina.

Onderbeengips

Na de operatie volgt een periode van 4 of 6 weken onderbeengips waar u niet op mag staan.

Loopgips

Daarna komt u terug op de gipskamer, waarbij u voor 4 of 6 weken loopgips zult krijgen. De duur van de gipsperiode verschilt per persoon en operatie. Tijdens de controle na 8 of 12 weken op de gipskamer, beoordelen wij hoe het herstel verloopt; bij voldoende genezing gaat u na de gipsperiode over op een walker of een afneembaar gips.

Deze bescherming gebruikt u bij het staan en lopen voor ongeveer 4 of 6 weken. Dit bouwen we af naar passend schoeisel. Fysiotherapie is dan niet nodig, tenzij uw behandelteam dit anders met u heeft besproken.

Luister naar uw lichaam

Luister naar de signalen van uw lichaam. Uw voet kan gaan reageren met toename van zwelling en gevoeligheid. Dat is normaal en kan afnemen bij rust en als u het been regelmatig omhoog legt. Neem zo nodig uw pijnmedicatie.

Tips voor gebruik van de Walker of afneembaar gips

Sta of loop altijd met de walker / afneembaar gips. U mag in deze fase niet blootvoets belasten.
Loop regelmatig korte afstanden, eerst binnenshuis, later ook buitenshuis, zo nodig met loophulpmiddel.
Als u niet loopt of staat, mag u de Walker/ afneembaar gips afdoen. Doe dit regelmatig, en oefen dan de spieren door uw voet/ enkel op en neer te bewegen.
De walker / afneembaar gips mag ’s nachts af (maar als u ’s nachts naar het toilet moet lopen, dan moet de Walker / afneembaar gips wel weer aan).
Douchen: zittend op een kruk/stoel zonder de Walker/ afneembaar gips.

Oefening en advies

Na 4 of 6 weken walker of afneembaar loopgips, mag u gaan afbouwen naar stevig schoeisel. Dit duurt ongeveer twee weken.

Afbouw van de Walker en opbouw van de stevige schoenen: begin bijvoorbeeld met het dragen van de schoenen in huis voor één uur. De rest van de dag gebruikt u de Walker. Gaat dit uur lopen met schoen(en) zonder pijn, bouw dit in de dagen erna rustig verder op. (bijvoorbeeld één uur in de ochtend en één uur in de middag). Buiten gebruikt u nog wel de Walker of het afneembaar gips. Later gaat u ook buiten lopen met schoenen opbouwen
Loop alleen kleine stukjes op blote voeten in deze fase. Bijvoorbeeld als u 's nachts naar het toilet moet of als u uit de douche komt.
Luister naar uw lichaam: wissel rust en activiteit af en leg het been regelmatig omhoog. Blijf iedere dag de spieren van uw enkel/ voet oefenen.
Tijdens de gipsfase en Walkerfase mag u nog niet autorijden, fietsen kan wel.
Het herstel na de operatie kan een jaar duren.
Ons behandelteam kan in overleg met u fysiotherapie adviseren. Dit kan helpen om uw loopafstand uit te breiden. Daarnaast willen we ervoor zorgen dat u weer makkelijk uw dagelijkse dingen kan doen.

Maatschoeisel

Soms weten we al voor de operatie dat (tijdelijk) orthopedische maatschoenen nodig zijn. Omdat uw voetstand en - vorm dan mogelijk veranderd zijn, moeten er nieuwe schoenen worden aangemeten. Dit beoordeelt uw behandelteam van de Sint Maartenskliniek in overleg met u.

Confectieschoeisel

Vaak past een stevige wandelschoen goed bij de herstelfase.
Pasvorm: kies schoenen waarbij u de binnenzool er uit kunt halen. Neem de inlegzool uit de schoen en controleer of uw voet volledig op de inlegzool past (de lengte van uw voet en breedte van uw voorvoet). Als uw voet niet op de inlegzool past, dan zal de schoen ook niet passend zijn. Gebruik het liefst schoenen die aan de binnekant geen stiksels of extra stof hebben op plekken waar de huid gevoelig is door de operatie-littekens.
Afwikkeling van de schoen: Kies een schoen die je niet kunt dubbelvouwen. De voorkant van de zool moet stug zijn en moet naar voren oplopen zodat de voet gemakkelijk afrolt, zonder te veel druk.
Het stuk rondom de hiel moet stevig en hoog genoeg zijn met bijvoorbeeld een vetersluiting of veter en rits
De tong van de schoen: de schoen moet ver genoeg open kunnen om er in te stappen.
Hakhoogte: Het is belangrijk dat uw voet plat op de grond kan staan. Wij adviseren u om een hakhoogte van 0-1,5 cm te kiezen. Bespreek met uw revalidatiearts of dit ook bij u (en uw inlegzool) zo is.
De sluiting: kies als het kan voor een schoen met een dubbele sluiting: veters en een rits. Hierdoor kunt u makkelijker in de schoen stappen.

Na de operatie traint u het lopen en de balans. Dit oefent u zelf of u vraagt hiervoor begeleiding van een fysiotherepeut of in een revalidatiecentrum. Uw revalidatie arts kijkt samen met u, wat voor u passend is en kijkt of er (tijdelijk) een extra loophulpmiddel nodig is.

We adviseren om te beginnen met lopen op vlakke grond. Maak de looptijd iedere dag iets langer. Begin met afstanden waarvan u zeker weet dat u dit lukt. Het is beter om de eerste keren te kort te wandelen dan te lang, bijvoorbeeld 10 minuten per keer. U kunt het lopen zelf oefenen, of u kunt daarvoor begeleiding vragen bij een fysiotherapeut.

De snelheid van het opbouwen hangt af van de klachten na het wandelen. Ook hier is het beter vaker wat korter te wandelen dan één keer heel ver.

U kunt tot 12 weken na de operatie last hebben van pijn en zwelling in uw enkel/voet door het lopen. Dat is normaal, en dit zal afnemen en uiteindelijk verdwijnen.

Luister naar de reacties van uw lichaam. Gebruik soms paracetamol of leg uw voet regelmatig hoog als deze dik wordt. Overleg met uw huisarts of revalidatiearts of er een elastische kous nodig is, wanneer de zwelling na enkele maanden er nog steeds is.

Informatie voor de behandelaar (eerste lijn)

• Bij voldoende genezing kan men na de gipsperiode overgaan naar een Walker of afneembaar gips. Deze bescherming is voor bij het staan en lopen en duurt 4 of 6 weken. Men mag in deze fase nog niet op blote voeten lopen.
• Het is postoperatief niet gewenst en niet toegestaan om de geopereerde/gestabiliseerde gewrichten in de enkel/voet passief te mobiliseren. Tijdens het herstel ligt de focus op functionele oefeningen zoals dorsaalflexie / plantairflexie enkel/ voet en het trainen van actieve voetheffing/ beweeglijkheid tenen.
• Na de Walkerfase mag men afbouwen naar passend schoeisel. Op basis van de voetvorm wordt er al een advies gegeven over schoenen, stevige confectieschoenen of een maatschoen. Hiervoor zal de arts een verwijzing schrijven.
• De enkel/ voet kan tot 12 maanden na de operatie reageren op belasting, met wat pijn en zwelling. Dat is normaal, en dit zal geleidelijk aan verdwijnen .